Chuyển mùa: Bệnh viêm amidan mạn tính dễ tái phát

Chuyển mùa nhiều bệnh về đường hô hấp xuất hiện như viêm amidan, viêm amidan mạn tính hốc mủ rất dễ tái phát và gây biến chứng nguy hiểm.

Vai trò của Amidan: Gồm 2 khối màu hồng nằm ở 2 bên cuối đáy lưỡi và thành sau họng. Đó là 1 tổ chức bạch huyết nằm ngay cửa ngõ đường hô hấp và đường tiêu hóa, có chức năng miễn dịch quan trọng. Tổ chức bạch huyết của amidan có các tế bào lympho ở giai đoạn trưởng thành (thực bào, tế bào T, tế bào B) tham gia sản sinh ra các globumin miễn dịch để bảo vệ cơ thể. Do đó, amidan có chức năng bảo vệ cơ thể chống lại sự xâm nhập của vi sinh vật (vi rus, vi khuẩn, nấm). Amidan hoạt động mạnh từ khi trẻ 4 tuổi đến khi dậy thì, sau đó miễn dịch amidan giảm dần, khi về già các amidan có thể teo hết và không có tác dụng. Amidan có cấu trúc rất đặc biệt gồm nhiều hốc và múi nên khi bị các vi sinh vật gây bệnh xâm nhập sẽ gây nên viêm nhiễm tạo nên các hốc mủ.

Bệnh viêm Amidan: Bệnh được chia làm 2 loại, viêm amidan cấp tính và viêm amidan mạn tính. viêm amidan cấp tính nếu không chữa trị bệnh sẽ tiến triển nhanh chóng thành viêm amidan mạn tính, trong đó viêm amidan hốc mủ là 1 dạng viêm amidan mạn tính thường hay gặp. Viêm amidan hốc mủ là khi amidan viêm mạn tính có ít nhất 1 hốc (thường là nhiều hốc) có mủ (màu trắng như sữa) do bị nhiễm trùng gây mưng mủ.

Nguyên nhân gây ra viêm amidan mạn tính hốc mủ: Do hoạt động của các cơ họng khi nhai nuốt cùng với sự cọ sát của thức ăn khi đi qua thành họng, khi bị viêm nhiễm sẽ hình thành nên các kén mủ trong các hốc amidan. Khi các kén mủ trong các hốc amidan bật ra có hình dạng như những hạt tấm màu trắng xanh, vàng, đó là mủ của hốc amidan. Có nhiều loại vi khuẩn gây viêm amidan hốc mủ như H. influenzae, tụ cầu, xoắn cầu Vincent, đặc biệt là do vi khuẩn liên cầu khuẩn nhóm A, loại vi khuẩn ngoài gây viêm họng chúng còn gây nên những bệnh tự miễn làm tổn thương cầu thận, bao khớp, van tim rất nguy hiểm. Bệnh thường gặp ở những người vệ sinh răng miệng kém, môi trường ô nhiễm khói bụi, những người có sức đề kháng kém, trẻ còi xương, suy dinh dưỡng, người cao tuổi sức yếu. Khi chuyển mùa, thời tiết thay đổi đột ngột, mưa lạnh, áp thấp nhiệt đới, gió mùa dẽ bị ảnh hưởng của bệnh gây khó khăn.

Triệu chứng của bệnh: Sốt là triệu chứng đầu tiên thường gặp, tuy nhiên có trường hợp không sốt ở những bệnh nhân viêm amidan hốc mủ tái đi tái lại nhiều lần. Sốt là do phản ứng của cơ thể với độc tố của vi khuẩn. Khi bị đau rát họng lan sang vùng tai, đặc biệt là lúc ăn, uống, nuốt nước bọt, người bệnh thường hay bị hôi mồm, mệt mỏi, chán ăn, khi há miệng thấy amidan sưng đỏ, có hốc mủ rất rõ. Khi có hiện tượng trên cần được khám cẩn thận và làm xét nghiệm để tìm ra căn nguyên từ đó điều trị đúng, dứt điểm tránh biến chứng.

Biến chứng của bệnh viêm Amidan hốc mủ: Bệnh nếu không được điều trị dứt điểm sẽ tái phát nhiều lần ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh là do vi khuẩn liên cầu nhóm A gây bệnh. Vi khuẩn này có cấu trúc vách gần giống với tổ chức bao khớp, cầu thận, tim. vì vậy khi cơ thể kháng chống lại thì cũng đồng thời chống lại tổ chức của chính mình (gọi là bệnh tự miễn). Ngoài ra, viêm amidan hốc mủ gây viêm xoang, viêm dây thanh quản, viêm đường hô hấp dưới (khí, phế quản, viêm phổi) gây áp xe amidan...

Nguyên tắc điều trị: Trước hết cần đến khám ở khoa tai mũi họng , xét nghiệm chất nhầy trong họng, để tìm virus gây bệnh, trên cơ sở đó điều trị dứt điểm ngay từ đầu.

Nguyên tắc phòng bệnh: Vệ sinh răng miệng sạch sẽ hàng ngày trước và sau khi ăn, trước và sau khi ngủ dậy. Giữ ấm vùng cổ, ngực, hàng ngày tắm rửa bằng nước ấm. Gia tăng sức đề kháng, nên chọn chế độ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, không uống bia lạnh. nước đá, vận động 1 cách hợp lý, đúng bài bản, khi ra đường nhớ đeo khẩu trang...

Trích nguồn từ: PGS.TS. BS Bùi Khắc Hậu