Đái tháo đường ở người cao tuổi.

Đái tháo đường không lệ thuộc vào insulin hay còn gọi là đái tháo đường của người lớn, liên quan đến 17% số người trên 65 tuổi và 20% người trên 80 tuổi.

Sự chăm sóc cho bệnh nhân đái tháo đường trên 75 tuổi khác với người trẻ: tỷ lệ glucose huyết 1g/l thay đổi với sự tích tuổi, khi đói tỷ lệ này tăng rất ít so với tuổi. Trái lại, 1 giờ sau khi dùng bữa, tỷ lệ glucose huyết tăng 0,10g/l cho mỗi thập niên sau tuổi 30.

Dung nạp đường giảm dần với sự tích tuổi do các tế bào hấp thụ các chất đường chậm hơn và các cơ tiêu thụ ít glucose hơn do hoạt động cơ thể giảm. 

Để theo dõi bệnh đái tháo đường ở người cao tuổi, một bản tổng kết lâm sàng và sinh học được xác lập nhằm phát hiện các biến chứng ở mạch máu như viêm động mạch, tổn thương ở động mạch vành, bệnh ở võng mạc, tổn thương thần kinh do viêm đa dây thần kinh hay viêm thận.

Nguyên tắc điều trị:

• Ở bệnh nhân cao tuổi, nếu không có tổn thương ở mao mạch võng mạc hay ở thận, nên áp dụng chế độ ăn uống có kiểm soát và hoạt động cơ thể thường xuyên, tùy sức, thích hợp với tuổi tác.
• Dược phẩm chỉ cần khi tỷ lệ glucose huyết lúc đói trên 2g/l, để tránh hôn mê. Khi có bệnh võng mạc hay bệnh thần kinh, cần giữ ổn định tỷ lệ đường huyết trong khoảng từ 1 - 2g/l, do sự phát triển của bệnh vi mạch máu liên quan trực tiếp với tỷ lệ đường huyết. Bệnh nhân cần được theo dõi và cần ngăn ngừa biến chứng có thể dẫn đến mất tính tự lập.
• Bệnh nhân cao tuổi cần biết rõ ràng các dấu hiệu: tăng glucose huyết (khát nước, mệt mỏi, tiểu nhiều) và hạ glucose huyết (đổ mồ hôi, cảm giác khó chịu, chóng mặt) có thể do thuốc trị bệnh.
• Cần chú ý đến chăm sóc cẩn thận bàn chân mỗi ngày.

Chế độ ăn uống của bệnh nhân đái tháo đường cao tuổi:

• Không nên ăn kiêng quá mức
• Nên có 2 - 3 bữa chính và 2 - 3 bữa phụ để tránh hạ glucose huyết
• Mỗi ngày nên uống 1 lít nước gồm thức uống không cồn (nước, trà, cà phê, nước chanh...)
• Không dùng đồ uống có cồn
• Nhu cầu về protid khoảng 60g, glucid là 200g, phân chia đều trong các bữa ăn, ưu tiên dùng các chất đường chậm (như các loại đậu, cơm, nui, bánh mì, khoai, các loại củ...).

Tiến sĩ. Phạm Văn Tất